Ερωτήσεις – Απαντήσεις
Πόσο συχνή είναι η παχυσαρκία στα παιδιά και εφήβους στην Ελλάδα;
Η παχυσαρκία έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα δημόσιας υγείας του 21ου αιώνα, και ο όρος ‘επιδημία’ χρησιμοποιείται συχνά στις μέρες μας για να περιγράψει την δραματική αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας τα τελευταία 20-30 χρόνια. Στην Ελλάδα, το ποσοστό υπερβαρότητας και παχυσαρκίας κατά την παιδική και εφηβική ηλικία υπερβαίνει το 30%. Με άλλα λόγια, 1 στα 3 Ελληνόπουλα έχουν αυξημένο βάρος σώματος και χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση.
Με δεδομένο ότι, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, στη χώρα μας καταγράφονται περίπου 100.000 γεννήσεις ετησίως, προκύπτει ότι στο χρονικό διάστημα των 18 ετών που μεσολαβεί από τη γέννηση μέχρι την ενηλικίωση, ο αριθμός των παιδιών και εφήβων θα φτάνει το 1.800.000. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει ότι την παρούσα χρονική στιγμή στην Ελλάδα 600.000 παιδιά και έφηβοι (ποσοστό 30% ή 1 στα 3 παιδιά και έφηβοι) είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
Για ποιους λόγους έχουν αυξηθεί τόσο τα περιστατικά παχυσαρκίας στα Ελληνόπουλα;
Αν και η προοδευτική αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας στις περισσότερες ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως μείωση της φυσικής δραστηριότητας και εύκολη πρόσβαση σε τροφές υψηλής θερμιδικής αξίας, έχει επίσης αποδειχθεί ότι γενετικοί παράγοντες συμβάλλουν κατά 60-84% στο να καθορίσουν το βάρος σώματος ενός ατόμου.
Τι επιπτώσεις θα έχει η παχυσαρκία στη μελλοντική ζωή των παιδιών;
Καθώς τα παχύσαρκα παιδιά ενηλικιώνονται, αντιμετωπίζουν ένα πλήθος ιατρικών προβλημάτων που οφείλονται στην παχυσαρκία σε νεώτερες ηλικίες. Η παχυσαρκία στην παιδική και εφηβική ηλικία οδηγεί σε παχυσαρκία κατά την ενήλικη ζωή. Επιπλοκές της παχυσαρκίας περιλαμβάνουν καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, διαταραχές του ενδοθηλίου, ινσουλινοαντοχή και διαβήτη τύπου 2, πολυκυστικές ωοθήκες, ορθοπεδικές επιπλοκές, χολολιθίαση και κακοήθειες, και ευθύνονται για ένα σημαντικά υψηλό ποσοστό των δαπανών δημόσιας υγείας. Για το λόγο αυτό η παχυσαρκία θεωρείται μια από τις σοβαρές απειλές της δημόσιας υγείας, τόσο στη χώρα μας, όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.
Πως αντιμετωπίζεται η παχυσαρκία;
Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας συνίσταται σε:
- διαφοροποίηση/τροποποίηση του τρόπου ζωής
- αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες
- άσκηση
- θεραπεία συμπεριφοράς
- φαρμακευτική θεραπεία και
- σε επιλεγμένες περιπτώσεις χειρουργική αντιμετώπιση.
Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να γίνεται σε ειδικά τακτικά εξωτερικά ιατρεία από μια ομάδα ειδικών κατάλληλα εκπαιδευμένων να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό.
Πόσο καταλυτικός είναι ο ρόλος των γονιών στην πρόληψη αλλά και στην αντιμετώπιση του φαινομένου;
Ο ρόλος των γονιών είναι ιδιαίτερα σημαντικός στην πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, δεδομένου ότι οι ίδιοι καθορίζουν από πολύ νωρίς τόσο τις διατροφικές συνήθειες όσο και τη σωματική δραστηριότητα, και ειδικότερα τον τρόπο ζωής των παιδιών και εφήβων. Όταν ο ένας ή και οι δύο γονείς είναι παχύσαρκοι, αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα και το παιδί να είναι παχύσαρκο.
Πώς μπορώ να καταλάβω αν το παιδί μου έχει αυξημένο βάρος σώματος;
Η μέτρηση του ύψους και του βάρους του παιδιού σας ανά τακτά χρονικά διαστήματα μπορεί να σας δώσει σημαντικές πληροφορίες για την αύξησή του. Για να εκτιμήσει κανείς αντικειμενικά την αύξηση του παιδιού χρειάζεται αρχικά να υπολογίσει έναν δείκτη που ονομάζεται Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος σε κιλά με το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα. Στη συνέχεια ο ΔΜΣ του παιδιού συγκρίνεται με το διάγραμμα από τις καμπύλες αύξησης που αντιστοιχεί στην ηλικία και στο φύλο του παιδιού. Αυτή είναι μια διαδικασία που συνήθως την κάνει ο παιδίατρος. Σαν γονέας μπορείτε να διατηρήσετε ένα αρχείο της πορείας του βάρους, ύψους και ΔΜΣ του παιδιού, ώστε να παρατηρείτε αν υπάρχει κάποια αλλαγή στην αύξηση του παιδιού ή αν κυμαίνεται σε φυσιολογικά πλαίσια. Σε περίπτωση που παρατηρήσετε μεγάλες διακυμάνσεις, καλό είναι να συμβουλευτείτε ένα Κέντρο Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Υπερβαρότητας και Παχυσαρκίας.
Τα παιδιά λένε αλήθειες, αλλά συχνά σε σκληρή γλώσσα. Ένα στρουμπουλό παιδί/έφηβος στιγματίζεται;
Είναι αλήθεια ότι τα παιδιά πολύ συχνά χρησιμοποιούν σκληρή γλώσσα και στιγματίζουν συνομηλίκους τους, που μπορεί να διαφέρουν με οποιονδήποτε τρόπο. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό να προσφέρουμε στα παιδιά αυτά τη δυνατότητα πρόσβασης σε παιδοψυχολόγο, ώστε να του χορηγηθεί η απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη.
Πώς μπορούμε να αναθρέψουμε υγιή παιδιά, χωρίς προβλήματα βάρους;
Πολύ σημαντική είναι η σωστή διατροφή από την πρώτη βρεφική ηλικία και σε όλη τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος του θηλασμού στην πρόληψη της παχυσαρκίας, καθώς και η ενθάρρυνση της σωματικής δραστηριότητας και η ελάττωση του χρόνου που περνά το παιδί ή ο έφηβος μπροστά στην τηλεόραση, στο κομπιούτερ ή άλλα τηλεπαιχνίδια.