Αρχική » Χρήσιμες Πληροφορίες » Σωματική Άσκηση

Η αναγκαιότητα της φυσικής δραστηριότητας για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας. Ρόλος γονέων

Η ενασχόληση των παιδιών με ολοένα και περισσότερες καθιστικές δραστηριότητες (π.χ. τηλεόραση, υπολογιστής, ηλεκτρονικά παιχνίδια) με παράλληλη κατανάλωση πλούσιων σε θερμίδες σνακ, έχουν σαν αποτέλεσμα να περιορίζεται στο ελάχιστο η φυσική δραστηριότητα. Επιπλέον, η παιδική διατροφή χαρακτηρίζεται τα τελευταία χρόνια από τη συχνή κατανάλωση πρόχειρου φαγητού και αναψυκτικών, ενώ πολλά από τα παχύσαρκα παιδιά παραλείπουν την κατανάλωση πρωινού γεύματος. Αναπληρώνουν έτσι, τη χαμηλή ενεργειακή πρόσληψη το πρωί με την κατανάλωση σνακ χαμηλής θρεπτικής αξίας το υπόλοιπο της ημέρας.

Σαν φυσική δραστηριότητα ορίζουμε κάθε μορφή κινητικής δραστηριότητας στην οποία ενεργοποιούνται μεγάλες μυϊκές ομάδες του σώματος. Έτσι οι αθλητικές δραστηριότητες και κάθε άλλη μορφή σωματικής άσκησης ή κινητικού παιχνιδιού είναι φυσικές δραστηριότητες, ενώ φυσικές δραστηριότητες είναι επίσης ο περίπατος και οι μετακινήσεις με τα πόδια ή το ποδήλατο, οι εργασίες στο σπίτι ή στον κήπο, η σωματική εργασία σε διάφορα επαγγέλματα, καθώς και οι υπαίθριες δραστηριότητες ή σπορ αναψυχής.

Η συστηματική φυσική δραστηριότητα, σε συνδυασμό πάντα με τη σωστή διατροφή, μπορεί να νικήσει τη μάχη κατά της παχυσαρκίας και παράλληλα να προστατεύσει τον οργανισμό από τις παθήσεις που απορρέουν από αυτή.

Ας δούμε περιγραμματικά μερικά από τα οφέλη της τακτικής άσκησης

  • Αύξηση των καύσεων με αποτέλεσμα να μειώνεται το σωματικό βάρος
  • Μείωση του κινδύνου νοσημάτων, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, καρδιοπάθειες, υψηλή χοληστερίνη, μυοσκελετικές παθήσεις
  • Χαλάρωση, μείωση του άγχους, καλύτερος ύπνος και γενικά καλύτερη διάθεση
  • Βελτίωση της εμφάνισης και της στάσης του σώματος
  • Σωματική και ψυχική ευεξία, αύξηση της αυτοπεποίθησης
  • Μείωση του κινδύνου κρυολογήματος και λοιπώδους λοίμωξης
  • Καλύτερη ποιότητα ζωής

Η ενασχόληση με την άσκηση και ένας δραστήριος τρόπος ζωής αποτελεί γενική σύσταση για όλο τον πληθυσμό, από τις μικρότερες μέχρι τις μεγαλύτερες ηλικίες, πόσο μάλιστα όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε παχύσαρκα παιδιά και εφήβους. Πολλοί γονείς λοιπόν αναρωτιούνται πόση ώρα πρέπει να απασχολούν τα παιδιά τους και με τι δραστηριότητες για να χάσουν βάρος. Η απάντηση εξαρτάται μεν από την ηλικία του παιδιού, αλλά οι βασικές αρχές παραμένουν ίδιες. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει μία μόνο μορφή άσκησης που να ενδείκνυται, αλλά «μετράνε» όλες, από την απλή καθημερινή μέχρι τις πιο οργανωμένες δραστηριότητες, όπως επίσης και οι ώρες που θα πρέπει να αφιερώνουμε ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Για το λόγο αυτό θα αναφερθούμε ξεχωριστά σε κάθε μια από τις τρεις ηλικιακές κατηγορίες, τη νηπιακή (2-6 ετών), παιδική (6-9 ετών) και παιδική και εφηβική (9-18 ετών).

Νηπιακή (2-6 ετών)

Η σωματική δραστηριότητα είναι χρήσιμη και ευχάριστη, και αυτό είναι κάτι που τα νήπια φαίνεται να το γνωρίζουν ενστικτωδώς. Επειδή τα περισσότερα παιδιά της ομάδας αυτής είναι ακόμα στα πρώτα αναπτυξιακά στάδια, ένα συστηματικό πρόγραμμα άσκησης δεν συνιστάται. Αντίθετα, τα παιδιά πρέπει να προσκολληθούν σε δραστηριότητες και παιχνίδια με έμφαση στην ανάπτυξη και εξάσκηση των βασικών δεξιοτήτων που δεν τις συνδυάζουν με περίπλοκο τρόπο.

Επίσης, τα παιχνίδια πρέπει να τονίζουν τη συμμετοχή και όχι τον ανταγωνισμό εξαιτίας του ότι η επιπρόσθετη πίεση θα αποσπάσει την προσοχή από την ανάπτυξη των δεξιοτήτων.

Ενεργητικά παιχνίδια, όπως δραστηριότητες στην παιδική χαρά, κυνηγητό, σχοινάκι, κουτσό, τρέξιμο, βόλτα στο πάρκο ή ποδήλατο, είναι η καλύτερη επιλογή για να παραμένουν τα παιδιά δραστήρια για τουλάχιστον 3 ώρες την ημέρα (μέτριας έντασης φυσικές δραστηριότητες).

Παιδική (6-9 ετών)

Τα παιδιά αυτής της ηλικίας γενικά κατέχουν τα βασικά των κινήσεων όπως επίσης και τις βασικές δεξιότητες. Τα περισσότερα έχουν επίσης αναπτύξει καλύτερη μνήμη και δεξιότητες λήψης αποφάσεων με αποτέλεσμα να είναι ικανά να κατανοήσουν τις στρατηγικές κάποιων απλών μορφών ομαδικών παιχνιδιών.

Όμως, αρκετά από αυτά το πιθανότερο είναι να μην μπορούν να χειριστούν πολύπλοκα κινητικά πρότυπα και δεξιότητες, ειδικά αν είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, όπως επίσης και τις ψυχικές απαιτήσεις κάποιων από τα οργανωμένα ανταγωνιστικά αθλήματα. Για το λόγο αυτό στα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά, η έμφαση πρέπει να δίνεται στο συνδυασμό των βασικών δεξιοτήτων που ήδη κατέχουν και στην πρόοδό τους με βάση κάποιους εύκολους στόχους, και πάντα σε παιγνιώδη μη ανταγωνιστική μορφή (π.χ. κλωτσώ τη μπάλα με στόχο κάποια απόσταση, πετώ με κάποιο στόχο).

Προτάσεις για την ηλικιακή αυτή ομάδα: Ποδηλασία, στίβος, κολύμβηση, παιχνίδια με μπάλα, τένις, χορός, αθλήματα επαφής, ομαδικά αθλήματα (χωρίς ανταγωνισμό, σε παιγνιώδη μορφή).

Οι συστάσεις είναι τουλάχιστον 1,5-2 ώρες καθημερινά μέτριας έντασης φυσικές δραστηριότητες και τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα υψηλής έντασης δραστηριότητες και δραστηριότητες που ενδυναμώνουν τους μυς και τα κόκκαλα.

Παιδική και Εφηβική ηλικία (9-18 ετών)

Η τρίτη αυτή ηλικιακή κατηγορία είναι και η πιο σημαντική, καθώς ένα υπέρβαρο ή παχύσαρκο παιδί ή έφηβος, θα χρειαστεί πιθανόν ιδιαίτερη μεταχείριση λόγω κοινωνικού στιγματισμού, ειδικά όσον αφορά τα ομαδικά αθλήματα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει 1 ώρα την ημέρα τουλάχιστον μέτριας ή υψηλής έντασης άσκησης.

Ως παραδείγματα αερόβιας άσκησης μέτριας έντασης προτείνονται το παιχνίδι στην παιδική χαρά, το περπάτημα προς και από το σχολείο, μια βόλτα στο πάρκο, το ποδήλατο και άλλα. Δραστηριότητες μεγαλύτερης έντασης είναι αυτές που οδηγούν σε σημαντική αύξηση των παλμών της καρδιάς, και μερικές από αυτές είναι το κυνηγητό, κουτσό, σχοινάκι η γυμναστική, το τρέξιμο, πιο έντονη ποδηλασία, τα περισσότερα ομαδικά αθλήματα, ο χορός, πολεμικές τέχνες κ.α. Εδώ πρέπει να δείξουμε κατανόηση σε περίπτωση που δεν θέλει να ασχοληθεί με ένα ομαδικό άθλημα, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση του, λέγοντας του πως ο αθλητισμός είναι για όλους και δεν πρέπει να το βλέπει ανταγωνιστικά αλλά ως διασκέδαση και εκτόνωση και πως είναι σημαντικό να αποτελεί και αυτός μέλος της ομάδας συμμετέχοντας ενεργά. Η έντονη σωματική δραστηριότητα, όπως και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης συνιστώνται σε συχνότητα τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα, η κάθε κατηγορία. Αυτή η ενασχόληση μπορεί να αποτελεί μέρος του καθημερινού 60λεπτου ή ακόμα καλύτερα να είναι επιπρόσθετη.

Ένα παράδειγμα μιας τυπικής ημέρας ενός υπέρβαρου παιδιού ή εφήβου θα μπορούσε να είναι το παρακάτω:

  • Να πάει περπατώντας ή με το ποδήλατο σχολείο (και να επιστρέψει) 20’-30’
  • Ενεργό παιχνίδι στα διαλείμματα 20’
  • Μάθημα της γυμναστικής 30’-40’( 2-3 φορές την εβδομάδα)
  • Συμμετοχή σε κάποιο σύλλογο το απόγευμα (όπως στίβος, ποδηλασία, κολύμβηση, ομαδικό άθλημα) 3-4 φορές την εβδομάδα από 1-1.5 ώρες.

Ρόλος γονέων

Είναι γνωστό ότι οι γονείς αποτελούν πρότυπα για τα παιδιά τους. Συνεπώς, είναι σημαντικό τα παιδιά να βλέπουν τους γονείς τους να γυμνάζονται, να είναι καθημερινά δραστήριοι, να προσπαθούν να είναι υγιείς, με δύναμη και ενέργεια, έτσι ώστε να παρακινηθούν και τα ίδια να προσθέσουν κίνηση στο καθημερινό τους πρόγραμμα. Η συμμετοχή λοιπόν των γονέων στις καθημερινές δραστηριότητες του υπέρβαρου παιδιού τους, όπως η βόλτα στο κοντινό πάρκο για ποδηλασία ή περπάτημα, jogging στο γήπεδο αλλά επίσης και πιο ήπιες δραστηριότητες όπως συμμετοχή στις δουλειές του σπιτιού, στο πότισμα των λουλουδιών, ψώνια στο supermarket και στη λαική αγορά, βοηθάνε στη σύσφιξη των σχέσεων και κάνουν τους στόχους που έχουν θέσει πιο ρεαλιστικούς, ενώ ταυτόχρονα τα παιδιά νοιώθουν ότι οι γονείς του είναι κοντά τους!

Επιπλέον, καλό είναι 1-2 φορές το μήνα όλη η οικογένεια να κάνει πολύωρες εξορμήσεις στη φύση, σε βουνό ή θάλασσα. Αυτές οι εκδρομές θα βοηθήσουν τόσο τους γονείς όσο και τα παιδιά να αναπτύξουν νέους διαύλους επικοινωνίας, να ενισχύσουν το δέσιμο μεταξύ τους, να μειώσουν το άγχος και την πίεση που έχουν από την καθημερινότητά τους και να νιώθουν καλύτερα για τον εαυτό τους, αλλά και για τον συνασκούμενό τους. Οι μεν γονείς νιώθουν ευχάριστα για το ρόλο που επιτελούν και που συμμετέχουν στη σωστή ανάπτυξη των παιδιών τους, τα δε παιδιά νιώθουν ασφάλεια και χαρά που ασκούνται με τους γονείς στο πλάι τους.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ο σκοπός ακόμα και αν πετύχουν το στόχο τους θα είναι η υιοθέτηση από τα παιδιά και τους εφήβους μιας θετικής στάσης για την άσκηση έτσι ώστε να να γίνει τρόπος ζωής που θα τους ακολουθεί και στην ενήλική ζωή τους!

Μετάβαση στο περιεχόμενο