Βρέφη ηλικίας 0-6 μηνών

Θηλασμός

Η συζήτηση με τους γονείς του βρέφους για το μητρικό θηλασμό θα πρέπει να έχει ξεκινήσει ήδη από την περίοδο της εγκυμοσύνης. Ακόμη, όμως, κι αν αυτό δεν έχει συμβεί, φροντίστε να συζητάτε με ευαισθησία για το θηλασμό σε κάθε επίσκεψη (χωρίς να κάνετε κήρυγμα), καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι όσο πιο συχνή είναι η αναφορά του σε αυτόν τόσο πιο πιθανή είναι η έναρξη του από τις πρώτες ώρες ζωής ενός βρέφους.

Συμβουλεύστε τις μητέρες να θηλάζουν τα βρέφη τους κάθε 1,5-3 ώρες περίπου και να φροντίζουν να μην μένουν νηστικά για περισσότερες από 3 ώρες στη διάρκεια της ημέρας και 4 ώρες στη διάρκεια της νύχτας. Εντούτοις, αναγνωρίστε και σεβαστείτε το γεγονός ότι ο θηλασμός είναι προσωπική επιλογή του κάθε γονέα.

Μικρές συμβουλές για να προάγετε το θηλασμό

  • Αναγνωρίστε τις διάφορες ανησυχίες που πιθανόν να έχει η κάθε μητέρα σε σχέση με το θηλασμό, καθώς και τις πιθανές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσει κατά την προσπάθεια εφαρμογής του, λέγοντας της ότι είναι φυσιολογικό να τις έχει και ότι είναι κοινές ανάμεσα στις μητέρες.
  • Οι πρώτες 6 εβδομάδες είναι οι πιο κρίσιμες για το μητρικό θηλασμό. Εντοπίστε τις μητέρες που είναι πιθανότερο να τον διακόψουν πρόωρα λαμβάνοντας υπόψη διάφορους προδιαθεσικούς παράγοντες (π.χ. χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, γρήγορη επιστροφή στην εργασία, έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης).
  • Συζητήστε με τους γονείς για τις πιθανές προκλήσεις ή τα εμπόδια που μπορεί να αντιμετωπίζουν αναφορικά με το μητρικό θηλασμό και προτείνετε τρόπους για να εξαλειφθούν.
  • Συμπεριλάβετε τον πατέρα στη συμβουλευτική που θα προσφέρετε στη μητέρα για την προαγωγή του θηλασμού, καθώς η υποστήριξη από τον σύντροφο έχει θετική επίδραση στην επιλογή, έναρξη και συνέχιση του θηλασμού.
  • Ενθαρρύνετε τις μητέρες που θα επιστρέψουν στην εργασία τους να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις για τη συνέχιση του θηλασμού (π.χ. χρήση αντλίας στο χώρο εργασίας και φύλαξη του γάλακτος, τάισμα του βρέφους με υποκατάστατο όταν είναι στην εργασία τους και θηλασμός όταν βρίσκονται στο σπίτι).
  • Ενθαρρύνετε τις θηλάζουσες μητέρες που είναι υπέρβαρες ή παχύσαρκες να επιτύχουν ένα υγιές σωματικό βάρος, καθώς είναι πιθανό λόγω του αυξημένου βάρους να έχουν μικρότερη παραγωγή προλακτίνης και μητρικού γάλακτος, με αποτέλεσμα την πρόωρη διακοπή του θηλασμού.
  • Αναζητήστε μαζί με τις μητέρες τα κοινωνικά δίκτυα που μπορούν να τις στηρίξουν στο μητρικό θηλασμό.

Κάπνισμα και ροφήματα

Τονίστε στις μητέρες να αποφύγουν κατά τη διάρκεια του θηλασμού: το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, βοτάνων άγνωστης προέλευσης και καφεϊνούχων ροφημάτων σε ποσότητα που υπερβαίνει τα 3 φλιτζάνια την ημέρα.

Συμμετοχή όλης της οικογένειας στη διαδικασία του θηλασμού

Αν ο σύντροφος ή τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας αισθάνονται ότι «παραγκωνίζονται» ή ότι δε συμμετέχουν κατά τη διαδικασία του θηλασμού, σκεφτείτε μαζί τους και προτείνετε εναλλακτικές λύσεις που προάγουν την ανάπτυξη του δεσμού τους με το βρέφος, όπως:

  • Προσφέρετε στη μητέρα τροφή ή νερό κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
  • Αγκαλιάστε το βρέφος και βοηθήστε το να ρευτεί μόλις ολοκληρωθεί το τάισμα.
  • Συγχαρείτε τη μητέρα για την επιλογή της να θηλάσει.

Υποκατάστατα μητρικού γάλακτος

Για τις οικογένειες που δεν θηλάζουν, συμβουλεύστε τις να επιλέξουν κάποιο από τα υποκατάστατα μητρικού γάλακτος με βάση το αγελαδινό γάλα, που απευθύνονται στην πρώτη βρεφική ηλικία και πληρούν τις προδιαγραφές βάσει της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2006/141/22-12-2006 της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όσον αφορά στην περιεκτικότητα τους σε μακρο- και μικρο-θρεπτικά συστατικά.

Ενημερώστε τους γονείς για πιθανές αλλαγές που μπορεί να παρατηρήσουν στον τρόπο σίτισης του βρέφους τους, καθώς η απώλεια της όρεξης στο βρέφος μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη κάποιας ασθένειας, ενώ η αύξηση της όρεξης μπορεί να υποδηλώνει απότομη αύξηση του ρυθμού ανάπτυξής του

Συμβουλές για τη σίτισης του βρέφους με τη χρήση υποκατάστατων

Για να βοηθήσετε τους γονείς να δημιουργήσουν ένα ευχάριστο περιβάλλον κατά τη σίτιση του βρέφους με κάποιο υποκατάστατο μητρικού γάλακτος, συμβουλεύστε τους:

  • Να βρουν ένα άνετο περιβάλλον στο σπίτι για τη σίτιση του βρέφους.
  • Να αλληλεπιδρούν με το βρέφος με ήρεμο τρόπο τόσο κατά την προετοιμασία όσο και κατά τη διάρκεια της σίτισης (π.χ. να του μιλούν ήρεμα και να το αγκαλιάζουν).
  • Να δείχνουν στο μωρό τους αγάπη και προσοχή, όχι μόνο στις στιγμές που το ταΐζουν, χωρίς να φοβούνται ότι θα το «κακομάθουν», καθώς μειώνεται με αυτόν τον τρόπο η ανησυχία του βρέφους.

Τονίστε στους γονείς:

  • Τη σημασία τήρησης των συνθηκών υγιεινής κατά την προετοιμασία του μπιμπερό (πλύσιμο χεριών, αποθήκευση γάλακτος σε μπιμπερό), καθώς η μη τήρησή τους αυξάνει την πιθανότητα του βρέφους τους να αρρωστήσει.

Εισαγωγή στερεής τροφής                                                        

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής, συστήνεται η εισαγωγή στερεών τροφών κατά την 17η εβδομάδα ζωής ενός βρέφους και όχι νωρίτερα, καθώς τότε το γαστρεντερικό και νεφρικό σύστημα του βρέφους είναι αρκετά ώριμο για να τις διαχειριστεί . Συμβουλεύστε τους γονείς να εισάγουν τις τροφές μία ανά φορά προκειμένου να ανιχνεύσουν πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις. Ενθαρρύνετε τους επίσης να έχουν θετική στάση κατά την εισαγωγή στερεών τροφών στη διατροφή του βρέφους τους.

Αξιολόγηση διατροφικών αναγκών βρέφους  

  • Λαμβάνετε το ιατρικό ιστορικό του βρέφους συζητώντας με τους γονείς του ή παίρνοντας πληροφορίες από το βιβλιάριο υγείας του και τις καμπύλες ανάπτυξης (ιστορικό γέννησης, ασθένειες, εμβόλια)
  • Λαμβάνετε τα ανθρωπομετρικά δεδομένα του βρέφους (βάρος, ύψος, περιφέρεια κεφαλής) και συμπληρώνετε τις καμπύλες ανάπτυξης.
  • Λαμβάνετε βιοχημικά δεδομένα για την διάγνωση διατροφικών ελλείψεων (παρά το αυξημένο βάρος του βρέφους).
  • Λαμβάνετε τα δεδομένα διαιτητικής πρόσληψης του βρέφους, όπως:
    o   Ιστορικό σίτισης (διατροφικές συμπεριφορές, τεχνικές, προβλήματα)
    o   Όρεξη και πρόσληψη (συνήθης όρεξη, προσλαμβανόμενες ποσότητες)
    o   Διαιτολογικό ιστορικό (θηλασμός ή υποκατάστατο, συχνότητα και διάρκεια θηλασμού, συχνότητα και ποσότητα σίτισης με υποκατάστατο, μήνας εισαγωγής στερεών τροφών, συμπληρώματα, προβλήματα όπως έμετος, διάρροια, δυσκοιλιότητα, κολικός)

Διατροφικές ανάγκες βρέφους  

Μακροθρεπτικά συστατικά

WordPress Table

Μικροθρεπτικά συστατικά

WordPress Table

Συστάσεις

WordPress Table

Φυσική δραστηριότητα

Ενθαρρύνετε τους γονείς να εντάξουν τη φυσική δραστηριότητα στο βρέφος τους από τους πρώτες μήνες της ζωής του, εξασφαλίζοντας έτσι την ανάπτυξη δεξιοτήτων και υγιών συμπεριφορών στη μετέπειτα ζωή του, συμβουλεύοντας τους να:

  • Χρησιμοποιούν απαλές κινήσεις για να κινήσουν διάφορα μέλη του βρέφους (π.χ. χέρια, πόδια).
  • Αποφύγουν την αδράνεια του βρέφους για διαστήματα που ξεπερνούν την 1 ώρα τοποθετώντας το σε παιδικά καθίσματα ή κούνιες.

Ύπνος

Υπενθυμίστε στη μητέρα να ξεκουράζεται ή να κοιμάται κατά τη διάρκεια του ύπνου του βρέφους της, προκειμένου να αποφύγει την εξάντληση, και να τοποθετεί το μωρό της ανάσκελα είτε μετά το τάισμα είτε κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Πηγές

  1. Lu, M., et al. 2001. Provider encouragement of breast-feeding: evidence from a national survey. Obstetrics & Gynecology 97:290–95.
  2. James, D.C. and R. Lessen, Position of the American Dietetic Association: promoting and supporting breastfeeding. J Am Diet Assoc, 2009. 109(11): p. 1926-42.
  3. Infant Nutrition and Feeding: A guide for Use in the WIC and CSF Programs.2009. Alexandria, VA: United States Department of Agriculture, Food and Nutrition Service, Special Supplemental Nutrition Progrma for Women, Infants and Children (WIC). 221.
  4. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA). Scientific Opinion on Dietary reference values for water . EFSA Journal 2010; 8(3):1459.[48pp.]. doi:10.2903/j.efsa.2010.1459.Available online: www.efsa.europa.eu
  5. Eating for Healthy Babies and Toddlers: From birth to 2 years old. 2012. Wellington, New Zealand: Ministry of Health.
  6. California Nutrition and Physical Activity Guidelines for Adolescents, 2012, California Department of Public Health: Maternal, Child and Adolescent Health Division, Center for Family Health.
  7. North East Infant Feeding Weaning and Nutrition Guidelines for Babies and Children under 5, County Durham and Darlington Community Health Services, NHS.
  8. Agostoni, C., et al., Complementary feeding: a commentary by the ESPGHAN Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2008. 46(1): p. 99-110.
  9. Mahan, L.K., et al., Krause’s food & the nutrition care process. 13th ed2012, St. Louis, Mo.: Elsevier/Saunders. xix, 1227 p.
Μετάβαση στο περιεχόμενο