Βρέφη ηλικίας 6-12 μηνών
Σίτιση του βρέφους
Θηλασμός και Γάλατα 2ης βρεφικής ηλικίας
Το γάλα αποτελεί και στη 2η βρεφική ηλικία την κύρια πηγή ενέργειας και ενυδάτωσης του βρέφους. Στην περίπτωση που οι γονείς επιθυμούν να συνεχίσουν το θηλασμό, συμβουλεύστε τους να δώσουν συμπληρωματικά στο βρέφος τους βιταμίνη Α και D, για την οποία υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης ανεπάρκειας εξαιτίας της περιορισμένης έκθεσης του βρέφους στον ήλιο. Εάν επιλέξουν κάποιο από τα γάλατα του εμπορίου, συμβουλεύστε τους να προτιμήσουν κάποιο από αυτά που απευθύνονται στην δεύτερη βρεφική ηλικία (και όχι το νωπό αγελαδινό γάλα). Τα προϊόντα αυτά πληρούν τις προδιαγραφές βάσει της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2006/141/22-12-2006 της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όσον αφορά στην περιεκτικότητα τους σε μακρο- και μικρο-θρεπτικά συστατικά (χαμηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, όπως βιταμίνη D και Α, σίδηρος, ασβέστιο, και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα).
Ενθαρρύνετε τις μητέρες που επιλέγουν να σταματήσουν το θηλασμό, να αντικαταστήσουν το χρόνο σίτισης με χάδια, για την ύπαρξη ψυχολογικής αρμονίας στη μεταξύ τους σχέση.
Εισαγωγή στερεής τροφής
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής, η εισαγωγή στερεών τροφών θα πρέπει να έχει επιτευχθεί σε όλα τα βρέφη μέχρι την 26η εβδομάδα ζωής τους, για την κάλυψη των αναγκών τους σε θρεπτικά συστατικά, καθώς η κατανάλωση μόνο του μητρικού γάλακτος ή του γάλακτος 2ης βρεφικής ηλικίας δε επαρκεί. Για την ανίχνευση της ύπαρξης πιθανών αλλεργικών αντιδράσεων, οι τροφές θα πρέπει να εισάγονται μία ανά φορά.
Συμβουλεύστε τους γονείς να έχουν θετική στάση κατά την εισαγωγή των στερών τροφών στη διατροφή του βρέφους τους και να αποφεύγουν την προσθήκη αλατιού, ζάχαρης ή τεχνητών γλυκαντικών υλών, καθώς η εκμάθηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών θα πρέπει να ξεκινά ήδη από αυτή την ηλικία. Τονίστε, επίσης, να τοποθετούν τα βρέφη σε καθιστή θέση κατά τη σίτισή τους (όχι σε ύπτια) και να μην τα αφήνουν χωρίς επιτήρηση, καθώς υπάρχει κίνδυνος πνιγμού, γεγονός το οποίο εξαρτάται από τις δεξιότητες κατάποσης και μάσησης που έχουν αναπτυχθεί στο βρέφος και από την υφή του τροφίμου που του προσφέρεται.
6ος μήνας
7ος-9ος μήνας
10ος-12ος μήνας
Τήρηση συνθηκών υγιεινής
Συμβουλεύστε τους γονείς να αποφεύγουν την κοινή χρήση των σκευών (κουτάλια) από το βρέφος και από τους ίδιους κατά τη διάρκεια σίτισης του βρέφους (π.χ. να δοκιμάζουν οι ίδιοι πρώτα την αλεσμένη τροφή και στη συνέχεια να την προσφέρουν στο βρέφος). Εξηγήστε τους ότι οι ίδιοι είναι φορείς διαφόρων μικροβίων και τα βρέφη δεν διαθέτουν ακόμη ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ παράλληλα αυτή η τακτική μειώνει το θρεπτικό περιεχόμενο των τροφών.
Για να είναι τα τρόφιμα που προσφέρουν οι γονείς στο βρέφος απολύτως ασφαλή, τονίστε ότι είναι απαραίτητο να:
- Πλένουν πολύ καλά τα χέρια τους και τις επιφάνειες που χρησιμοποιούν.
- Καταψύχουν σωστά τα διάφορα τρόφιμα στο ψυγείο.
- Μαγειρεύουν διεξοδικά όποια τρόφιμα χρειάζονται μαγείρεμα.
- Λαμβάνετε το ιατρικό ιστορικό του βρέφους από τους γονείς ή παίρνετε πληροφορίες από το βιβλιάριο υγείας του και τις καμπύλες ανάπτυξης (ιστορικό γέννησης, ασθένειες, εμβόλια)
- Λαμβάνετε τα ανθρωπομετρικά δεδομένα του βρέφους (βάρος, ύψος, περιφέρεια κεφαλής) και συμπληρώνετε τις καμπύλες ανάπτυξης.
- Λαμβάνετε βιοχημικά δεδομένα για την διάγνωση διατροφικών ελλείψεων (παρά το αυξημένο βάρος του βρέφους).
- Λαμβάνετε τα δεδομένα διαιτητικής πρόσληψης του βρέφους, όπως:
Αξιολόγηση διατροφικών αναγκών βρέφους
- Ιστορικό σίτισης (διατροφικές συμπεριφορές, τεχνικές, προβλήματα)
- Όρεξη και πρόσληψη (συνήθης όρεξη, προσλαμβανόμενες ποσότητες)
- Διαιτολογικό ιστορικό (θηλασμός ή υποκατάστατο, συχνότητα και διάρκεια θηλασμού, συχνότητα και ποσότητα σίτισης με υποκατάστατο, μήνας εισαγωγής στερεών τροφών, συμπληρώματα, προβλήματα όπως έμετος, διάρροια, δυσκοιλιότητα, κολικός)
Διατροφικές ανάγκες βρέφους
Μακροθρεπτικά συστατικά
Ηλικία | Μακροθρεπτικά συστ. | Ποσότητα | Πηγές |
---|---|---|---|
6-12 μηνών | Ενέργεια (θερμίδες/ημέρα) Ενεργειακές ανάγκες 7-12 μηνών= [89 x Βάρος(kg) - 100] + 22 | Αγόρια: 668 (0 μήνες) – 844 (6 μήνες) Κορίτσια: 608 (0 μήνες) –768 (6 μήνες) | - Γάλα (μητρικό ή υποκατάστατο) και στερεές τροφές |
Υδατάνθρακες (γρ./ημέρα) | 95 | - Γάλα (μητρικό ή υποκατάστατο) και στερεές τροφές (δημητριακά, φρούτα, λαχανικά) | |
Πρωτεΐνες (γρ./ημέρα) | 11 | - Γάλα (μητρικό ή υποκατάστατο) και στερεές τροφές (κρέας, ψάρι, αυγό, τυρί, γιαούρτι, όσπρια και δημητριακά) | |
Ολ. Λιπίδια (Ω-6/Ω-3) (γρ./ημέρα) | 30 (4,6 / 0,50) | - Γάλα (μητρικό ή υποκατάστατο) και στερεές τροφές (κρέας, αυγό, τυρί, γαλακτοκομικά, έλαια) | |
Υγρά (mL/kg/ημέρα) | 800-1000 | - Γάλα (μητρικό ή υποκατάστατο), τροφές, νερό |
Μικροθρεπτικά συστατικά
Ηλικία | Μικροθρεπτικά συστ. | Ποσότητα | Πηγές / Συμβουλές |
---|---|---|---|
6-12 μηνών | Βιταμίνη D (μg ή IU/ημέρα) | 5 ή 200 Ανώτερα όρια: 25 ή 1000 | Συνίσταται συμπλήρωμα βιταμίνης D 200 IU/ημέρα: - Σε θηλάζοντα βρέφη που δεν καταναλώνουν συμπληρωματικά τουλάχιστον 500mL ημερησίως υποκατάστατου εμπλουτισμένου με βιτ.D. - Σε μη θηλάζοντα βρέφη που δεν καταναλώνουν τουλάχιστον 500mL ημερησίως υποκατάστατου εμπλουτισμένου με βιτ.D. |
Βιταμίνη Α (μg Ενεργού Ισοδύναμου Ρετινόλης/ημέρα) | 500 | - Γάλα (μητρικό ή υποκατάστατο) - Τρόφιμα όπως: κρόκος αυγών, κίτρινα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, ροδάκινα), πράσινα σκούρα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, χορταρικά), συκώτι | |
Ασβέστιο (mg/ημέρα) | 270 | - Γάλα (μητρικό ή υποκατάστατο), γιαούρτι, τυρί, πράσινα φυλλώδη λαχανικά | |
Σίδηρος (mg/ημέρα) | 11 Ανώτερα όρια: 40 | - Γάλα (μητρικό ή υποκατάστατο εμπλουτισμένο με Σίδηρο), κρέας, όσπρια, δημητριακά εμπλουτισμένα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά |
Συστάσεις
Ηλικία | Τρόφιμο | Ποσότητα |
---|---|---|
6-8 μηνών | Μητρικό γάλα (συνιστώμενο) | 3-5 φορές/ημέρα |
Υποκατάστατο μητρικού θηλασμού | 680-900 γρ./ημέρα | |
Δημητριακά | 4-6 κ. σούπας/ημέρα* | |
Φρούτα πολτοποιημένα | 3-4 κ. σούπας/ημέρα* | |
Λαχανικά πολτοποιημένα† | 3-4 κ. σούπας/ημέρα* | |
Χυμοί | Καθόλου | |
Κρέας ή κοτόπουλο η όσπρια πολτοποιημένα | 2-4 κ. σούπας/ημέρα* | |
8-12 μηνών | Μητρικό γάλα (συνιστώμενο) | 3-4 φορές/ημέρα |
Υποκατάστατο γάλακτος | 680-900 γρ./ημέρα | |
Δημητριακά | 4-6 κ. σούπας/ημέρα* | |
Φρούτα πολτοποιημένα | 6-8 κ. σούπας/ημέρα* | |
Λαχανικά πολτοποιημένα† | 6-8 κ. σούπας/ημέρα* | |
Χυμοί | Καθόλου | |
Κρέας ή κοτόπουλο ή όσπρια πολτοποιημένα | 2-3 κ. σούπας/ημέρα |
* Κατανείμετε τις ποσότητες αυτές σε 2 γεύματα μέσα στην ημέρα
† Προσθέστε ελαιόλαδο στα λαχανικά για τον ενεργειακό εμπλουτισμό τους
Ανάπτυξη υγιούς σχέσης σίτισης μεταξύ γονέων και βρέφους
Οι αλληλεπιδράσεις και η επικοινωνία που αναπτύσσεται μεταξύ των γονέων και του βρέφους όταν το ταΐζουν ορίζουν τη «σχέση σίτισης». Η ύπαρξη μιας λειτουργικής σχέσης σίτισης εξασφαλίζει το γεγονός ότι το βρέφος σιτίζεται επαρκώς καλύπτοντας τις διατροφικές του ανάγκες. Αντίθετα, μια δυσλειτουργική σχέση σίτισης, η οποία χαρακτηρίζεται από παρερμηνεία ή αγνόηση των ενδείξεων κορεσμού και πείνας του βρέφους (π.χ. πίεση να καταναλώσει το βρέφος όλη την ποσότητα που του προσφέρεται), οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους τους και σε διατροφικές ελλείψεις, καθώς και σε σύγχυση από πλευράς του βρέφους των συναισθημάτων πείνας και κορεσμού.
Φυσική δραστηριότητα
Ενθαρρύνετε τους γονείς να εντάξουν τη φυσική δραστηριότητα στο βρέφος τους εξασφαλίζοντας έτσι την ανάπτυξη δεξιοτήτων και υγιών συμπεριφορών στη μετέπειτα ζωή του, συμβουλεύοντας τους να:
- Πραγματοποιούν δραστηριότητες με το μωρό που το βοηθούν να κινήσει τα άκρα του και να πιάσει αντικείμενα.
- Αποφύγουν την αδράνεια του βρέφους για διαστήματα που ξεπερνούν την 1 ώρα τοποθετώντας το σε παιδικά καθίσματα ή κούνιες.
Ύπνος
Υπενθυμίστε στους γονείς ότι οι ανάγκες σε ύπνο του βρέφους κυμαίνονται κατά μέσο όρο στις 14 ώρες, καθώς και ότι σταδιακά ομαλοποιούνται οι συνήθειές αυτές με αποτέλεσμα να αυξάνεται και ο χρόνος ξεκούρασης των ίδιων.
Πηγές
- James, D.C. and R. Lessen, Position of the American Dietetic Association: promoting and supporting breastfeeding. J Am Diet Assoc, 2009. 109(11): p. 1926-42.
- Infant Nutrition and Feeding: A guide for Use in the WIC and CSF Programs.2009. Alexandria, VA: United States Department of Agriculture, Food and Nutrition Service, Special Supplemental Nutrition Progrma for Women, Infants and Children (WIC). 221.
- EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA). Scientific Opinion on Dietary reference values for water . EFSA Journal 2010; 8(3):1459.[48pp.]. doi:10.2903/j.efsa.2010.1459.Available online: www.efsa.europa.eu
- Eating for Healthy Babies and Toddlers: From birth to 2 years old. 2012. Wellington, New Zealand: Ministry of Health.
- California Nutrition and Physical Activity Guidelines for Adolescents, 2012, California Department of Public Health: Maternal, Child and Adolescent Health Division, Center for Family Health.
- North East Infant Feeding Weaning and Nutrition Guidelines for Babies and Children under 5, County Durham and Darlington Community Health Services, NHS.
- Agostoni, C., et al., Complementary feeding: a commentary by the ESPGHAN Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2008. 46(1): p. 99-110.
- Mahan, L.K., et al., Krause’s food & the nutrition care process. 13th ed2012, St. Louis, Mo.: Elsevier/Saunders. xix, 1227 p.
- 5210 Let’s Go! Let’s Go! Childhood Obesity Resource Toolkit for Healthcare Professionals. 2012. Portland, Maine. Funded by The Harvard Pilgrim Health Care Foundation’s Growing Up Healthy initiative and MaineHealth.
- Canadian Physical Activity Guidelines, Canadian Sedentary Behaviour Guidelines: Your Plan to Get Active Every Day. 2012. Canadian Society for Exercise Physiology.
- Eating well: first Year of Life Practical Guide, 2011, The Caroline Walker Trust.
- Feeding and Nutrition in Infants and Children, 2010-2011: Centre for Excellence in Interprofessional Education, Queen’s University Belfast.